Nyx (Niks) - Yunan Mitolojisinde Gece Tanrıçası

NYX (Niks), Antik Yunan Mitolojisinde gece tanrıçasıdır.

Kelime Sayacı

Metin Alanı

Yunan Mitolojisinde Nyx (Niks) Gece

Nyx (Niks), Yunan Mitolojisinde gece tanrıçasıdır.

İlksel tanrı ve tanrıça grubundandır. Hesiod’a göre Erebus (Karanlık) ile birlikte var olan en erken varlıklardan biridir.

Homeros İlyada'da, Niks’in diğer tüm tanrılardan daha büyük olduğunu ve hatta Zeus'un bile onu kızdırmaktan korktuğunu belirtmiştir. Hikâyeye göre;

Custom Quote Style

Hera, Hypnos'a gelir ve onu Zeus'u uyutmaya ikna etmeye çalışır. Ancak Hypnos, daha önce aynı iyiliği istediğinde, Hera'nın Herakles'e kocasının bilgisi olmadan zulmetmesine izin verdiğini hatırlatarak reddeder. Hypnos, Zeus'un uyandığında çok öfkeli olduğunu ve onu denize fırlatacağını, ancak Nyx'in korumasına sığınarak kurtulmuştur...

Hesiod'un Theogony'sine göre Nyx, Kaos'un çocuğudur ve Erebus (Karanlık) ile birlikte Aether ve Hemera'nın (Gün) annesidir. Niks diğer çocuklarını bir baba olmadan doğurmuştur. Bu çocuklar; Moros (Kader, Yazgı), Ker (Yıkım, Ölüm), Thanatos (Ölüm), Hypnos (Uyku), Oneiroi (Rüyalar), Momus (Suçlama), Oizys (Acı, Sıkıntı), Hesperides, Moirai (Kaderler), Keres, Nemesis (Öfke, İntikam), Apate (Aldatma), Philotes (Aşk), Geras (Yaşlılık) ve Eris'dir (Çatışma).

Orfik edebiyatında da Nyx önemli bir figürdür. M.Ö. 4. yüzyıla ait Orfik şiir olan Derveni Theogonysinde, Niks, ilk tanrıça olarak tanımlanır ve Bernabé'ye göre, evrenin "soğuk ve pasif karanlık" durumunda olduğu bir dönemde, kozmosun yaratılışından önce sonsuz bir varlık olarak var olmuştur.

Evi Dünyanın ucunda, Hadesin karanlık dünyasında yer almaktaydı ve burada kızı Hemera ile birlikte yaşardı. Her gün, biri evden çıkarken diğerinin eve girdiğini; gün boyunca birinin yeryüzünde dolaşırken diğerinin içeride beklediğine inanılırdı.

Sanat eserlerinde bazen kanatlı bir tanrıça olarak, bazen de koyu renkli giysiler içerisinde, yıldızların arasında genellikle diğer göksel tanrılar olan Selene, Helios ve Eos ile birlikte bir at arabası sürerken tasvir edilmiştir.

Evinin, Hades'in karanlık dünyasında bulunduğuna inanılırdı.

Nyx (Niks) Kültü

Nyx'in kültürel rolü sınırlı örneklerle sınırlıdır. Pausanias, Megara akropolünde Nyx'e ait bir kehanet yeri bulunduğunu ve buranın Dionysus, Zeus ve Afrodit tapınaklarıyla birlikte yer aldığını belirtir. Pindar'a göre, Nyx Delfi Kehaneti'nin ilk sahibidir. Ayrıca, Efes'teki Artemis Tapınağı'nda sanatçı Rhoecus'un yaptığı bir Gece heykeli bulunmaktaydı. Roma yazarları, Nyx'e sunulan siyah horoz, boğa ve koyun gibi kurbanlardan da bahseder.

Kaynakça

Yunan ve Roma Biyografi ve Mitoloji Sözlüğü

Bernabé, Alberto. Myth and Philosophy in Plato. 2008.

Homer. Iliad.

Hesiod. Theogony.

Yazar Kartı